Door de opkomst van de Chinese economie vestigen steeds meer buitenlandse bedrijven zich in China. En ook Chinese bedrijven profiteren van de groeiende economie. Er wordt veel geld verdiend en steeds meer bedrijven werken zich op tot grote spelers in de wereldhandel. Deze ontwikkelingen maken China tot een steeds aantrekkelijkere plek om te werken. Ook veel Nederlandse expats zien er de voordelen van in en vertrekken naar het verre oosten om te werken in China.
Verschillende soorten expats in China
Er zijn verschillende manieren waarop je kunt gaan werken in China. We kunnen Nederlandse expats dan ook onderverdelen in drie groepen:
- Expats die worden uitgezonden door Nederlands bedrijven
- Lokale expats
- Lokale+ expats
Expats die worden uitgezonden door Nederlands bedrijf
De meest makkelijke manier om te gaan werken in China is via je werkgever in Nederland. Vaak regelt de werkgever in dit geval niet alleen de functie, maar ook huisvesting, verzekeringen, reiskosten, etcetera. De meeste van deze dingen worden vanuit Nederland geregeld en het salaris wordt voor een groot deel ook gewoon in Euro’s uitbetaald.
Lokale expats
Dit zijn de mensen die zelf een baan in China vinden door bijvoorbeeld te reageren op een vacature bij een Chinees bedrijf. Hiervoor moet een hoop geregeld worden. Huisvesting, verzekeringen en pensioen zijn daarvan de belangrijkste. En vergeet niet dat je bij een dergelijke emigratie wordt uitgeschreven uit de Gemeentelijke Basisadministratie in Nederland, waardoor je uiteindelijk ook minder AOW krijgt. Lokale expats die werken in China ontvangen hun salaris in Renminbi of Hong Kong Dollars.
Lokale+ expats
Net als de gewone lokale expats moeten ook lokale+ expats al het regelwerk zelf doen. De plus in de omschrijving staat vooral voor de voordelen en vergoedingen die zij krijgen. Die staan veelal gelijk aan de voordelen die een expat ontvangt die vanuit een Nederlands bedrijf in China werkt. Financieel hebben deze expats het dus goed voor elkaar.
Hoe vind je een baan in China?
De grootste kansen voor mensen die willen werken in China liggen in het onderwijs en als ondernemer. Om als ondernemer je eigen werkgelegenheid in China te scheppen is kennis van taal en cultuur wel echt noodzakelijk. Hoewel er steeds meer goed opgeleide Chinezen komen die belangrijke functies binnen bedrijven kunnen vervullen, blijft er ook vraag naar de kennis en ervaring van buitenlandse werknemers.
De meest voorkomende vacatures voor expats
We noemden net al even ‘onderwijs’ als sector waar buitenlanders in China vaak gemakkelijk aan het werk kunnen. Je kennis van Westerse talen, culturen en gebruiken komt daarbij vaak goed van pas. Nederlanders vinden in China vaak werk als:
- Leraar Engels (wie een beetje Engels spreekt komt al gauw in aanmerking) – Medewerker van de Nederlandse ambassade
- Export manager bij een handelsbedrijf
- Tolk
- Marketeer
- Product manager
- Account manager
Populaire steden voor expats in China
Hoe groter de stad, hoe meer expats je er zult vinden. Zeker in Shanghai en Beijing zijn behoorlijk wat buitenlanders gevestigd die werken in China. In die steden kun je op veel plaatsen ook met Engels goed uit de voeten. Zogenaamde ‘second-tier steden’ zijn de kleinere steden, waar overigens nog steeds miljoenen mensen kunnen wonen, die in opkomst zijn. In die steden groeit de economie gestaag door, worden onderwijs en infrastructuur verbeterd en heeft de bevolking steeds meer te besteden. Hierdoor kiezen steeds meer buitenlandse bedrijven er voor om zich (ook) in second-tier steden te vestigen en dat zorgt voor mee werkgelegenheid. Je kunt dus zeker ook op zoek naar een baan in steden als Guangzhou, Shenzhen, Chengdu, Tianjin, Wuhan, Chongqing, Hangzhou en Nanjing.
Visum aanvragen om te werken in China
Wanneer je eenmaal een baan hebt gevonden, kan het regelwerk beginnen. Met een beetje geluk zet je (nieuwe) werkgever de grote lijnen (reis, verblijf en papierwerk) in gang. Eén van de belangrijkste zaken die je voor vertrek moet doen is een visum China aanvragen . In eerste instantie omdat een visum nodig is om het land te betreden. Maar daarna ook om in China te mogen blijven.
Het aanvragen van een Z-visum
Wie wil werken in China heeft een Z-visum (werkvisum) nodig. Gelukkig is de aanvraag van zo’n visum een stuk minder bureaucratisch dan het in eerste instantie lijkt. Wel is het belangrijk dat je over de juiste documenten beschikt en aan alle voorwaarden voldoet. Samen met je toekomstige werkgever in China zul je de verschillende documenten moeten aanleveren om in aanmerking te komen voor een visum. Geen documenten = geen visum. Zorg dat je vooraf altijd goed checkt of alle documenten benodigd voor zakenvisum aanwezig zijn. Welke papieren je precies moet inleveren hangt af van je reisdoel en jouw persoonlijke omstandigheden. Voor een Z-visum kun je daarbij denken aan:
- Paspoort. Tip: Check visum voorwaarden van het zakenvisum voor de eisen aan de geldigheidsduur van je paspoort
- Kopie paspoort
- Pasfoto (48×44 millimeter)
- Reisschema (vluchten en verblijfplaatsen)
- Een uitnodigingsbrief van je werkgever in China
- Een bewijs van toestemming van de betreffende overheidsafdeling (verschilt per branche)
Wat kost een Z-visum?
Een werkvisum voor China kost €126,55 plus eventuele bemiddelingskosten wanneer de visumaanvraag verloopt via een visumbureau.
Hoe vraag je een werkvisum voor China aan?
Om een werkvisum voor China aan te vragen dien je een verzoek in bij het China Visa Application Service Center (CVASC). Die aanvraag kun je zelf doen of uitbesteden aan een visumbureau. Dat laatste heeft als voordeel dat je voor de aanvraag niet zelf naar Den Haag hoeft te reizen. Bovendien worden al je documenten door het bemiddelingsbureau gecontroleerd voor deze bij de CVASC worden ingediend. Wanneer je alle documenten inlevert kan er maar weinig mis gaan. Als het goed is wordt je visum dan binnen 10 werkdagen afgegeven.
Lang verblijf met Z-visum
De meeste expats zullen langere tijd in China verblijven. Toch kun je gewoon een one valid entry for 3 months aanvragen (vraag 2.2. van het aanvraagformulier). Eenmaal in China wordt je Z- visum daarom omgezet naar een verblijfsvergunning. Daarmee kun je China onbeperkt in en uit reizen. Indien nodig kun je ook een verlenging van je verblijf aanvragen bij de lokale publieke veiligheidsautoriteiten in China. Belangrijk is dat je dat doet voor je visum afloopt. Heb je geen vergunning om langer in China te blijven maar blijf je toch? Dan loop je het risico hiervoor gestraft te worden.
Soms komt het voor dat je werkgever adviseert om op een gewoon toeristenvisum naar China te komen, met de belofte dat het werkvisum daarna wel geregeld wordt. In de praktijk betekent dit meestal dat je werkgever de zaken niet op orde heeft en dat jij illegaal aan het werk gaat. Niet aan te raden dus!
Cultuurverschillen op de Chinese werkvloer
Wie gaat werken in China zal rekening moeten houden met de cultuurverschillen op de werkvloer (en daar buiten). Net als in Nederland verschilt de cultuur per bedrijf, maar in grote lijnen zijn er wel een aantal belangrijke verschillen tussen de Nederlandse- en Chinese zakencultuur waar je rekening mee moet houden.
Onderhandelen met Chinezen
Een Chinese zakenpartner wil altijd de minimumprijs. Er kan dan ook lang onderhandeld worden. Waar een Nederlander een ondertekend contract ziet als een besloten zaak, gaat een Chinees rustig verder met bespreken en onderhandelen. Zorg dus dat je van tevoren goed bepaald hoe ver je wil gaan en wat je grenzen zijn.
Hiërarchie is belangrijk
In Chinese bedrijven heerst een duidelijke hiërarchie. De uiteindelijke beslisser – die liever geen gezichtsverlies oploopt – stuurt vaak een lager geplaatste werknemer naar de onderhandel tafel. Verbaas je er dus niet over als je onderhandelingspartner tussentijds regelmatig moet overleggen met zijn (hoger geplaatste) collega’s. Ook bij je eigen werkgever is het belangrijk respect te tonen voor wie in de bedrijfshiërarchie een treetje hoger staat.
Kijk uit voor gezichtsverlies
Je Chinese collega of onderhandelingspartner probeert ten alle tijden gezichtsverlies te voorkomen. Het staat je goed hier aan mee te werken door respectvol met de ander om te gaan en de ander nooit in het openbaar te bekritiseren. Gezichtsverlies in een zakelijke omgeving is voor de meeste Chinezen een absolute nachtmerrie.
Formele houding
Chinezen zijn een stuk minder expressief dan westerlingen en zijn erg gesteld op formeel gedrag. Het is zeker mogelijk een zakelijke vriendschap op te bouwen op de werkvloer, maar dit kost wel tijd!
Kies het juiste relatiegeschenk
Bij het uitdelen van relatiegeschenken wil je graag een goede indruk maken. Houd er dan rekening mee dat bepaalde geschenken in China niet geliefd zijn. Het gaat dan om horloges, klokken, peren en paraplu’s. Met leuke Nederlandse souvenirs zoals klompen of stroopwafels zit je gegarandeerd goed!
Zakelijke etentjes
Zakelijke etentjes worden in China altijd betaald door de uitnodigende partij. Ze zijn bedoeld voor entertainment en het bevorderen van de zakelijke relatie, maar niet om zakelijke gesprekken te voelen. Drink de drankjes die je aangeboden krijgt: het weigeren van alcohol is not done, tenzij je hier een medische reden voor hebt. Wordt er lange getafeld of zelfs karaoke gezongen? Doe dan enthousiast mee en laat je van je beste kant zien. Dit komt jullie relatie zeker ten goede.
Durf jij de uitdaging aan?
Werken is China stelt je voor bijzondere uitdagingen. Administratieve rompslomp, bijzondere culturele verschillen en een vreemde taal kunnen je er gemakkelijk van weerhouden om te gaan werken in China. Maar wie verder kijkt dan de moeilijkheden ziet ook dat er veel unieke kansen in China liggen. Functies die je in Nederland misschien nooit zo kunnen bemachtigen en een prachtig land om je heen waar nog jaren genoeg te ontdekken valt. De Chinese taal en cultuur zijn misschien lastig te doorgronden, maar hebben tegelijkertijd ook zoveel te bieden voor wie daar voor open staat. Werken in China is zwaar en uniek, pittig en heel bijzonder. Maar bovenal is het de moeite waard om het avontuur aan te gaan en te proberen of jouw toekomst in China ligt.
Ga eens praten met mensen of bedrijven die zakendoen in en met China, volg een Chinese taalcursus of boek voor je eerstvolgende vakantie een verblijf in China en oriënteer je op de mogelijkheden. Voelt het goed? Dan werk jij binnenkort misschien wel in één van de snelst groeiende economieën ter wereld. Succes!
